Friday, July 31, 2009

မွ်ေ၀တတ္တဲ့သူ

တခါတေလ ကိုယ္သတိမျပဳမိတဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုဟာ အျခားသူေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အလားတူပဲ ကိုယ့္အတြက္ မထူးျခားတဲ့ အျပဳအမူတစ္ခုဟာ သူတစ္ပါးအဖို႕ အတုယူစရာ အားက်စရာ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

တခါတုန္းက ကိုယ္တို႕ရဲ႕ ဆရာမတစ္ေယာက္က ကိုယ္တို႕ကို ေမးတယ္။ ဆရာမက အေနာက္တိုင္းသူပါ။ မင္းတို႕လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အက်င့္စရိုက္ေတြထဲမွာ မင္းတို႕ဘာကို ႀကိဳက္သလဲတဲ့။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္တို႕ေတြကလည္း တစ္ေယာက္ တစ္မ်ိဳး ကိုယ္ႀကိဳက္တာ ကိုယ္ေျဖႀကေလသတည္း ေပါ့ေလ။ ကိုယ္ကေတာ့ ကိုယ္တို႕ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေခၚအေ၀ၚေတြမွာ Family Terms သံုးတာကို ႀကိဳက္တယ္လို႕ ေျဖလိုက္ပါတယ္။ ဟုတ္တယ္ အဲဒီအေလ့အက်င့္ေလးကို ကိုယ္တကယ္ သေဘာက်တယ္။ အစ္ကို အရြယ္ဆုိ အစ္ကို ၊ အစ္မအရြယ္ဆုိ အစ္မ စသျဖင့္ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲတာကို အရမ္းတန္ဖိုးထားမိတယ္။

အားလံုး တစ္ေယာက္ တစ္ေပါက္ ေျဖျပီးတဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ဆရာမက ေျပာတယ္။ “ငါကေတာ့ မင္းတို႕လူမ်ိဳးေတြဆီက အစားအေသာက္ မွ်ေ၀တတ္တဲ့ အက်င့္ေလးကို ႀကိဳက္တယ္” တဲ့။ အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ အဲဒီကိစၥကို ကိုယ္တကယ္ မစဥ္းစားမိဘူး။ ကိုယ္တို႕ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ေတြ႕ေနက် အျပဳအမူပဲဆိုေတာ့ ဒါကို တန္ဖိုးထားစရာ အေလ့အထအျဖစ္ ကိုယ္မေတြးမိဘူးဆိုတာ ၀န္ခံပါတယ္။

ကိုယ့္လုိပဲ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းေတြလည္း မေတြးမိဘူး ထင္ပါရဲ႕။ သူတို႕လည္း ဆရာမကို ေႀကာင္ျပီး ႀကည္႕ေနႀကတယ္။ တကယ္တမ္း စဥ္းစားႀကည္႕ေတာ့ ဒါဟာ တကယ္ ခ်စ္စရာ တန္ဖိုးထားစရာ ေကာင္းတဲ့ အေလ့အထတစ္ခုပါပဲ။ အခုမွပဲ ကိုယ္လည္း အဲဒီအေလ့အထ ေပ်ာက္သြားမွာ သိပ္စိုးရိမ္ေနမိေတာ့တယ္။

အဲဒီက တဆင့္ တက္ျပီး ကိုယ္ ေတြးမိတာက စားစရာမွ မဟုတ္ဘဲ ဘယ္အရာကိုမဆုိ မွ်ေ၀ ခံစားႀကမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ပိုျပီး ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္း ျဖစ္လာမွာ အမွန္ပါပဲလို႕ေလ။ မွ်ေ၀တတ္တဲ့သူကို ပတ္၀န္းက်င္က ဒီလုိ ေလးစားျပီး အသိအမွတ္ျပဳပါလားလို႕လည္း ယံုႀကည္မိတယ္။

Monday, July 27, 2009

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ

ျမန္မာအဘိဓါန္မွာ “ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္ ရွင္မဟာ ကႆပ စေသာ မေထရ္ႀကီးတို႕မွ အစဥ္မပ်က္ ဆင္းသက္ေသာ ဗုဒၶသာသနာျဖစ္သည္” လို႔ ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။

ေထရ၀ါဒနဲ႕ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းႏွစ္ဂိုဏ္းလံုးရဲ႕ အေျခခံ သေဘာတရားေတြကေတာ့ သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ ကံ ကံ၏ အက်ိဳးတရား၊ အနတၱတရား၊ မဂ္တရား၊ ဖိုလ္တရား စသည္ျဖင့္ တူေပမယ့္ ဓမၼအယူအဆမွာ ကြဲလြဲခ်က္ အနည္းငယ္ ရွိပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရား ေဟာႀကားေသာ တရားေတာ္သည္ သြာကၡာတဂုဏ္ႏွင့္အညီ အစ၊ အလယ္၊ အဆံုး တိတိက်က် ျပည္႔စံုျပီးသားျဖစ္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္၊၀ိနည္းေတာ္တို႕ကို လိုက္နာ က်င့္ႀကံအားထုတ္ျခင္း ျပဳဖို႔လိုတယ္လို႔ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ယံုႀကည္ႀကပါတယ္။

မဟာယာနဂိုဏ္း၀င္ေတြကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားေဟာႀကားခဲ့တဲ့ တရားေတာ္ဟာ အရင္းခံမွ်သာ ျဖစ္တယ္၊ ယင္းကို အေျချပဳျပီး တီထြင္ ႀကံဆႏိုင္တယ္လို႔ ယံုႀကည္ႀကတယ္။ ျပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားအေပၚ သဒၶါယံုႀကည္မွုရွိရံုနဲ႕ မဂ္ဖုိလ္အထိ အဆင့္ဆင့္ ရႏိုင္တယ္လို႕လည္း ယူဆႀကပါတယ္။

ေလာကဓံ ေလရိုင္း

ေလာကဓံဆိုတဲ့ေလ။

အမွတ္မထင္ ထင္ရာစိုင္း
ရိုင္းသမွ် ေမႊ။

တစ္ခါတစ္ရံ ရြက္ႏုေႀကြ
တစ္ခါတစ္ရံ ရြက္ႏုေ၀
ေႀကြတစ္ခါ ေ၀တစ္လွည္႔။

မုန္းခ်စ္ မဟူသာ
သူ႔အခါ သူ႔ခ်ိန္ေရာက္က
ေလာကဓံ သူေမႊေႏွာက္ေနက်
ေႀကာက္စရာလည္း မလို
ငိုစရာလည္း မဟုတ္
ႀကံဳလာလွ်င္ မျဖဳန္ခ်င္စမ္းပါနဲ႔
လမ္း မေပ်ာက္ေစနဲ႔။

တင္မိုး
ကဗ်ာေပါင္းခ်ဳပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

Friday, July 24, 2009

ေမးခြန္းအတြက္ အေျဖ (၁)

ရိုးရိုးေလး ေတြးျပီး ျဖည္းျဖည္းခ်င္း စဥ္းစားေတာ့လည္း အေျဖက မထြက္။ အေလးအနက္ စဥ္းစားျပီး အေသအခ်ာ သံုးသပ္ေတာ့လည္း သဲလြန္စကို ရွာလို႔မရ။ ဒီအေႀကာင္းကို လွည္႔ပတ္ စဥ္းစားေနတာနဲ႕ကို ဒီေန႔ တစ္ေန႔လံုး ဘာမွ ဟုတ္တိပတ္တိ မလုပ္ျဖစ္လုိက္။ ဦးေႏွာက္ စားေအာင္ လုပ္သြားတဲ ့“ႏွင္းႏွင္းေ၀” ကိုပဲ အျပစ္တင္ရမလား။ အရိပ္ျပလို႔မွ အေကာင္မျမင္တတ္တဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ပဲ နာက်ည္းရမလား မေတြးတတ္ေတာ့ျပီ။

မနက္က ေစာေစာစီးစီး ႏွင္းႏွင္းေ၀ အေဆာင္ကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။

“ နင္အခ်ိန္ရလား သီတာ”

အခန္းထဲကို ၀င္လာျပီး ထိုင္ေတာင္ မထိုင္ရေသးဘဲ ကိုယ့္ကို အေလာတႀကီးေမးေတာ့

“ထိုင္ပါဦး ထိုင္ျပီးမွ ေျပာလည္း ရပါတယ္ ႏွင္းရယ္ ”

ကိုယ္ေျပာမွပဲ ကိုယ္နဲ႔ ခုတင္ကပ္ရက္ေနတဲ့ ပထမနွစ္ ေက်ာင္းသူေလး “ ပုလဲ” ရဲ႕ ခုတင္ေပၚမွာ ထို္္င္လိုက္တယ္။

အေဆာင္က ခုတင္ေတြကလည္း အိပ္လို႔ ျဖစ္ရံုေလး။ ကိုယ့္ ခုတင္ကလည္း အခုလုိ ကိုယ္မီးပူတိုက္ေနခ်ိန္ဆို ထိုင္စရာကို မရွိေတာ့တာ။ ဒီလိုပဲ ကိုယ့္ဧည္႔သည္ သူ႕ဧည္႔သည္ မခြဲဘဲ ရရာ ခုတင္မွာ ၀င္ထိုင္တတ္တာကလည္း ဒီအေဆာင္ရဲ႕ ခ်စ္စရာ အက်င့္တစ္ခုပါပဲ။

ပုလဲက ေရးႀကီးသုတ္ပ်ာ ျဖစ္ေနတဲ ့ႏွင္းႏွင္းေ၀ကို လွည္႔ႀကည္႔ျပီး သူ႔ဆံပင္ရွည္ကို ဆက္ျဖီးေနလိုက္ပါတယ္။

အင္း --ႏွင္းႏွင္းေ၀ဟာ အေတာ္ေလးကို ေအးေအးေဆးေဆး ေနတတ္တဲ့သူပါ။ သူဒီလုိ အရင္လုိတာ ပ်ာယာခတ္တာ တခါမွ မေတြ႔ဖူးခဲ့။

မီးပူကို ျပီးေအာင္ မတိုက္ေတာ့ဘဲ ပလပ္ကို ျဖဳတ္ကာ အ၀တ္အစားေတြကို အလ်င္အျမန္ ေခါက္လုိက္မိပါတယ္။

“ကဲ နင္ေျပာစရာရွိတာ ေအးေအးေဆးေဆးေျပာ”

“ဒီမွာ ေျပာလို႔ မျဖစ္ဘူး သီတာ ဘုရားကို ျဖစ္ျဖစ္ ဆိုင္တစ္ဆိုင္ကိုျဖစ္ျဖစ္ သြားရေအာင္”

“ကဲ ဒါဆိုလည္း သြားႀကတာေပါ့”

“နင္ အ၀တ္အစား မလဲေတာ့ဘူးလား”

“မလဲေတာ့ပါဘူး လာ သြားရေအာင္”

ႏွစ္ေယာက္သား အခန္းထဲက ထြက္လာေတာ့ အေဆာင္ေရွ႕ ၀ရံတာမွာ ထိုင္ေနတဲ ့ပုလဲက
“ေစာေစာျပန္လာေနာ္ မသီတာ ”

တစ္ခုခုကို ေျပာခ်င္ေနတဲ့ ပံုပါပဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔ပါလိမ့္။ ပုလဲက အရင္က ကိုယ္အျပင္ကို ဘယ္ေလာက္ထြက္ထြက္ ဘာမွ ေျပာဖူး မွာဖူးတာ မဟုတ္။ အင္း ဒီေန႔ကိုက ထူးဆန္းေနတာပါ။

**************************************************************************************

ျမစ္ဘက္ကို မ်က္ႏွာမူထားတဲ့ လက္တန္းေလးကို မွီျပီး ႏွင္းႏွင္းေ၀ ေျပာလာမယ့္ စကားေတြကို ေစာင့္ေနမိတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေျပာဖို႔ေခၚလာသူက ေျပာရမွာ အေတာ္ ၀န္ေလးေနပံုပါပဲ။ ျပီးမွ ကိုယ့္အနားကို လာရပ္ျပီး ေဘးဘီကို လည္း ငဲ့ႀကည္႔ကာ အသံတိုးတိုးနဲ႔

“သီတာ ဒီစကားကို ငါက နင့္ကို ခင္လြန္းလို႔ နင့္အက်ိဳးကို လိုလားလို႔ ေျပာတာေနာ္”

“ေျပာမွသာ ေျပာပါ ႏွင္း နိဒါန္းခ်ီမေနပါနဲ႔”

“နင့္ကို လူေတြက ဟိုဒါ လုပ္စားေနတယ္လို႔ ထင္ေနႀကတယ္”

“ဟင္ ငါ့ကို ----”

ကိုယ့္တစ္ကိုယ္လံုး မီးတြင္းထဲ က်သြားသလိုပါပဲ ။ ပူလိုက္တာ ။ ရွက္လိုက္တာ။ ျပီးေတာ့ အံ့ႀသလိုက္တာ ။ ဟိုဒါ လုပ္စားေနတယ္ ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ကို ရင္းႏွီးစားေသာက္ေနတယ္လို႔ ေျပာလိုက္တာပဲေပါ့။ ဘာေႀကာင့္လဲ--။ ဘာေႀကာင့္ လူေတြက ဒီလုိ ေျပာရတာတဲ့လဲ။

အရင္းႏွီးဆံုး သူငယ္ခ်င္း ႏွင္းရဲ႕ မ်က္ႏွာကိုေတာင္ ႀကည္႔၀ံ့တဲ့ အင္အား မရွိေတာ့။ အရွင္ဘုရား ျဖစ္ႏို္င္မယ္ဆိုရင္ တပည္႔ေတာ္မကို အခုခ်က္ခ်င္း ေသသြားေအာင္ ျပဳေပးပါဘုရား။

“သီတာ ငါ နင့္ကို ခင္လို႔ ေျပာတာေနာ္ ငါ နင့္ကို မထင္ပါဘူး နင္ ဘယ္လုိ လူမ်ိဳးလဲဆိုတာ ငါသိပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ငါ အခုေျပာတာက နင့္ကို လူေတြ ဘယ္လုိ ျမင္လဲဆိုတာ နင္သိေအာင္လုိ႔ ”

“ဘယ္သူက ေျပာတာလဲ ႏွင္းရယ္ နင္ႀကားတာေကာ ႀကာျပီလား”

“အင္း --- ဘယ္သူေျပာသလဲဆိုတာေတာ ့ငါေျပာလို႔ မျဖစ္ဘူး ႀကားတာကေတာ ့ ဟိုး မစ္တမ္း(Mid Term) စာေမးပြဲ ေနာက္ဆံုးေန႕ကတည္းက ”

“အဲဒီကတည္းက ေျပာေရာေပါ့ ႏွင္းရယ္ ”

“ငါလည္း နင့္ကို ေျပာသင့္ မေျပာသင့္ ဆံုးျဖတ္ေနတာနဲ႕ပဲ ဒီေလာက္ႀကာသြားတာ ဒီေန႔ေတာ့ မေျပာမျဖစ္ေတာ့ဘူး ထင္လို႔ ငါနင့္ကို ေျပာတာ”

“ဒီေန႔ေတာ့ မေျပာမျဖစ္လို႔ ဟုတ္လား ဒါဆုိ ငါ့အေႀကာင္းေတြက အေတာ္ပ်ံ႕ေနျပီေပါ့ေနာ္။ ဘယ္လုိ လုပ္ရမလဲ ႏွင္း လူေတြရဲ႕ အျမင္ကို ငါဘယ္လုိ ေျခဖ်က္ရမွာလဲ သူငယ္ခ်င္းရယ္”

အားရပါးရ ငိုလိုက္ခ်င္ေပမယ့္ ငိုဖို႔ေတာင္ စိတ္ပ်က္တဲ့အထိ စိတ္ဓါတ္က်ေနမိျပီ ။ ႏွင္းကလည္း ကိုယ့္ကို ႏွိမ့္သိမ့္ဖို႔ စကားလံုးရွာေနတယ္ ထင္ပါရဲ႕ ။ ဟိုး အေ၀းက ေတာင္တန္းေတြကို မ်က္ရည္၀ဲ၀ဲနဲ႕ လွမ္းႀကည္႔ေနေတာ့တာ။ နင္ေတာင္ ငါ့အတြက္ ဒီေလာက္ ခံစားရရင္ ငါက ကာယကံရွင္ပါ ႏွင္းရယ္။



စာသင္ခန္းထဲမွာ ထိုင္ေန စာသင္ေနရေပမယ့္ စိတ္ကေတာ ့ဟိုေန႔က ႏွင္းႏွင္းေ၀ ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြကိုပဲ ျပန္ႀကားေယာင္ေနမိတယ္။ စာသင္ခ်ိန္ ျပီးလို႔ ဆရာ ထြက္သြားေတာ့ ႏွင္း က

“ ဟုိအေႀကာင္းပဲ စဥ္းစားမေနနဲ႕ေလ စာကိုလည္း စိတ္၀င္စားဦး”

စာအုပ္ကို ေကာက္ကိုင္ျပီး ႏွင္းကို တခ်က္ ေစာင္းႀကည္႔ရင္း

“ ငါ ဘာေတြ လုပ္ခဲ့မိလို႔ လူေတြက ငါ့ကို ထင္ရတာလဲ ႏွင္း ”

“ငါလည္း အဲဒါပဲ စဥ္းစားမရ ျဖစ္ေနတာ နင့္ကို မနာလိုတဲ့ တစ္ေယာက္ေယာက္ကမ်ား ဖြလိုက္လား မသိဘူးေနာ္”

“ငါ့မွာ သူမ်ား မနာလို ျဖစ္စရာ ဘာအားသာခ်က္မ်ား ရွိလို႔လဲ သူငယ္ခ်င္းရယ္”

“အင္း အဲဒါလည္း ဟုတ္တာပဲ ”

စဥ္းစားစမ္း စဥ္းစားစမ္း ဘာျဖစ္လို႔ ကိုယ့္ကို ဒီလုိ ထင္ရ ေျပာရတာလဲ ။ ေတြးႀကည္႔ေလေလ ေ၀၀ါးေလေလနဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်က္ို ရွာမေတြ႔ခဲ့။ ဟုတ္ရင္ေက်ာ္ ပုပ္ရင္ေပၚဆိုေပမယ့္ မဟုတ္ဘဲ ေပၚလာတဲ့ ဒီစကားေႀကာင့္ ကိုယ့္ဘ၀မွာ အမည္းစက္စြန္းျပီ ထင္ပါရဲ႕။

Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

“သူ႔အေႀကာင္း မင္းက ဘယ္ေလာက္သိလို႔လဲကြ ငါတို႔က တစ္ျမိဳ႕တည္းသားေတြ သူ႔ခ်ည္းပဲ မဟုတ္ဘူး သူ႔အေမလည္း အဲဒီလုိင္းပဲ”

သီတာနဲ႕ တစ္ျမိဳ႕တည္းသားျဖစ္္တဲ့ ေက်ာ္စိုးက စိတ္ပ်က္တဲ့ ေလသံနဲ႕ ေျပာျပီး ႀကမ္းျပင္ေပၚ လွဲအိပ္လိုက္ကာ မ်က္ႏွာက်က္ကိုသာ ႀကည္႔ေနေတာ့တယ္။ ရန္ႏိုင္ထြန္းက ကိုယ့္ကို နားခ်လည္း ထူးမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ စတိုင္နဲ႔ ကိုယ့္စားပြဲေပၚက ၀တၳဳကို သည္းႀကီးမည္းႀကီး ဖတ္ေနလိုက္တာမ်ား အျမင္ကတ္စရာ။

ကိုယ္ကလည္း ဒီသတင္းကို ဘယ္လုိမွ မယံုႏိုင္။ သီတာ့ စိတ္ထားကို ကိုယ္ လံုး၀ နားလည္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ရင္းႏွီးစားေသာက္တဲ့အထိ မိုက္မယ့္သူ မဟုတ္။ ဒါေပမယ့္ ႀကားရတာေတြကို ျပန္လည္ ေခ်ပဖုိ႕လည္း မတတ္သာခဲ့။ ဒီေန႔လည္း အိမ္မွာ စာစုလုပ္မယ္ဆုိျပီး ေက်ာ္စုိးေကာ ရန္ႏိုင္ထြန္းပါ မနက္ကတည္းက အိမ္ကို ေရာက္လာတာ။ ေရာက္ကတည္းက ဒီအေႀကာင္းကို ေဆြးေႏြးေနတာ အခုထိ မျပီးေသး။ ေမေမကေတာင္ ထမင္းစားဖို႕ လာေခၚတာ ၃ ခါ ရွိျပီ။

“ေဟ့ေကာင္ ထကြာ ထမင္းစားရေအာင္ ရန္ႏိုင္ မင္းလည္း ထေတာ့ ”

ေခါင္းထဲမွာ ၀င္ေနတဲ့ သီတာ့အေႀကာင္းကို ခဏျဖစ္ျဖစ္ ေမ့ပစ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း ထမင္းစားခန္းထဲကို ဦးေဆာင္ျပီး ၀င္ခဲ့လုိက္တယ္။

ထမင္းစားခန္းထဲေရာက္ေတာ့ အိမ္မွာ ေခၚထားတဲ့ အကူေကာင္မေလးက ျပတင္းေပါက္ကေန ဟိုဘက္အိမ္ကို ႀကည္႔ေနတာကို ျမင္ေတာ့ ေက်ာ္စိုးက ေကာင္မေလး ေနာက္ကေန လွမ္းႀကည္႔လိုက္တယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ့္ကို

“ ဒီမွာ လာႀကည္႔ပါဦး ေက်ာ္ဇင္ မင္းေကာင္မေလး ဘယ္လုိ ျဖစ္ေနသလဲဆိုတာ”

ေမ့ဖို႔ ႀကိဳးစားကာမွ ေက်ာ္စုိးရာ-------

ဒါေပမယ့္လည္း အေျဖမွန္ကို တြက္ခ်က္ႏိုင္ဖို႔ ေပးခ်က္ ေမးခ်က္ေတြ ျပည္႔စံုေအာင္ ရွာရမယ္ မဟုတ္လား သီတာ။ ကိုယ္လွမ္းႀကည္႔လုိက္မိပါတယ္။

ဟိုဘက္ျခံထဲမွာ အသက္ ၄၀ ၀န္းက်င္ လူႀကီးတစ္ေယာက္နဲ႔ ရယ္ရယ္ေမာေမာ စကားေျပာေနတဲ့ သီတာ။ ဟုိလူႀကီးက စားပြဲေပၚက အထုပ္ေသးေသးေလး တစ္ထုပ္ကို သီတာဘက္ကို ထိုးေပးေတာ့ သီတာက ျပံဳးရင္း အသာတႀကည္ လွမ္းယူလို႔ပါလား။

ကိုယ္မ်က္ႏွာလႊဲျပီး ထမင္းစားပြဲမွာ ျပန္ထိုင္ေတာ့ ေက်ာ္စိုးနဲ႔ ရန္ႏို္င္ထြန္းတို႔လည္း ၀င္ထိုင္ျပီး ကိုယ့္ကို သနားစရာ သတၲ၀ါလုိ ႀကည္႔ေနပါေပါ့လား။

Thursday, July 23, 2009

ေတြ႕ေနရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား(၁)

ေခါင္းေဆာင္မွုပံုစံေတြအေႀကာင္း ပို႔စ္ကို တင္ျပီးေနာက္ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္က ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဘယ္အမ်ိဳးအစားမွာပါသလဲဆိုတာ ခ်ိန္ထိုးစဥ္းစားမိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေခါင္းစဥ္ (၇) ခု ထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကိုက္ညီေနျပီး တခ်ိဳ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ေရာေထြး အမ်ိဳးအစားလို႔ သတ္မွတ္ရေလာက္ေအာင္ ပံုစံ ႏွစ္မ်ိဳးသံုးမ်ိဳးနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံႀကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္က လုပ္ငန္းကိစၥေတြကို စီစဥ္ ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါ အတတ္ႏိုင္ဆံုး လက္ေအာက္ ငယ္သားေတြကို အသိမေပးပါဘူး။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ရတာကို ႏွစ္သက္သူပါ။ ၀န္ထမ္းေတြက သူခိုင္းတာသာ လုပ္ရျပီး ဘာေႀကာင့္ ဒီလုိ လုပ္ရတယ္ဆိုတာ သိပ္ျပီးရွင္းျပေလ့ မရွိပါဘူး။ သိခ်င္လို႔ ေမးရင္ေတာ့ ဆယ္ခါ တစ္ခါ ဆိုသလုိ ကိုယ္သိခ်င္တဲ့အေႀကာင္းအရာရဲ႕ သံုးခ်ိဳးတစ္ခ်ိဳးေလာက္ ေျပာျပပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက Authoritarian နဲ႕ အက်ံဳး၀င္တယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

အလုပ္ကိုလည္း အထက္လူႀကီးက ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ပံုစံအတိုင္းပဲ လုပ္ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲဖို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မႀကိဳးစားပါဘူး။ အထက္က ညႊန္ႀကားလာရင္လည္း လုပ္ႏိုင္တယ္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး လုပ္ဖို႕ အဆင္ေျပတယ္ မေျပဘူးဆိုတာကို ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္လည္ ေျပာဆိုေလ့ မရွိပါဘူး။ ညႊန္ႀကားတာကုိ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေပးတတ္သူပါ။ ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ သူဟာ Bureaucratic လို႔ ဆုိရမွာေပါ့ေနာ္။

ဒါေပမယ့္ သူက ၀န္ထမ္းေတြကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာလည္း မရွိသလုိ ေကာင္းေအာင္ ညႊန္ျပဖို႕ ၊ ကူညီဖို႕လည္း စိတ္မ၀င္စားပါဘူး။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ေနသာသလုိ ေနျပီး အလုပ္နဲ႕ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ႀကားက ျပႆနာ၊ ၀န္ထမ္းအခ်င္းခ်င္းရဲ႕ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မွု အေနအထားကို စူးစမ္းေလ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေတြက Laissez-Faire ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ ရွိတတ္တဲ့ အခ်က္ေတြပါ။

နားမလည္ႏိုင္တာ တစ္ခုက သူ႔ကိုယ္သူ Democratic လို႔ ခံယူထားတာကိုပါပဲ။

ေနာက္အပိုင္းေတြမွာ တျခားေခါင္းေဆာင္ေတြ အေႀကာင္း ဆက္ပါမယ္။

Wednesday, July 22, 2009

စံျပဳအပ္သူမ်ား(၂)

ဦးေပၚဦး (ကုန္းေဘာင္ေခတ္)

သကၠရာဇ္ ၁၁၁၂ ခု၊ တေပါင္းလျပည္႔ေက်ာ္ (၂) ရက္မွာ ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘိုးေတာ္ဘုရားရဲ႕ ကၽြန္ယံုအမတ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေလွ်ာက္ထံုးနဲ႕ လူသိမ်ားျပီး ၁၂ ရာသီဘြဲ႕ ေတးထပ္ေတြကိုလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၀၀ မွာ ကြယ္လြန္ပါတယ္။

လယ္တီဆရာေတာ္ (ကုန္းေဘာင္ေခတ္)

သကၠရာဇ္ ၁၂၀၈ ခုႏွစ္မွာ ေရႊဘိုစီရင္စု၊ ဒီပဲယင္းျမိဳ႕နယ္ ၊ စိုင္ျပင္ရြာမွာ ဖြားျမင္ပါတယ္။ ပရမတၱ ဒီပနီက်မ္းအပါအ၀င္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဖြင့္ဒီပနီက်မ္းေတြကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဂမၻီရကဗ်ာက်မ္း ကိုလည္း ေရးသားခဲ့ျပီး ၁၂၈၂ ခု ၀ါဆိုလမွာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူပါတယ္။

ဖိုး၀ဇီရ (ကုန္းေဘာင္ေခတ္)

၁၂၁၀ ခု ၊ တန္ခူးလျပည္႔ေက်ာ္ ၄ ရက္မွာ အမရပူရျမိဳ႕ သရက္သံုးပင္အရပ္မွာ ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ငယ္မည္ကေတာ့ ေမာင္လြင္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂၃၆ ခုႏွစ္မွာ စတင္ထုတ္ေ၀တဲ့ “ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္” သတင္းစာတိုက္မွာ အယ္ဒီတာအျဖစ္ အမွုထမ္းခဲ့သူပါ။ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ားနဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ိမ္းစ္လွေက်ာ္( ကိုလိုနီေခတ္)

သကၠရာဇ္ ၁၂၂၈ ပထမ၀ါဆုိလဆန္း ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ေရႊက်င္ျမိဳ႕မွာ ဖြားျမင္ပါတယ္။ အဖအမည္ ဦးစြပ္ ၊ အမိအမည္ ေဒၚဆိုင္းလုိ႕ သိရပါတယ္။ ျမန္မာကာလေပၚ၀တၳဳကို ပထမဆံုး ေရးသားခဲ့သူပါ။ “ေမာင္ရင္ေမာင္ မမယ္မ” ၀တၳဳဟာ လူသိမ်ားျပီး “ကိုျမိဳ႕အုပ္” ၀တၳဳနဲ႕ “ေနာက္လင္” ၀တၳဳတို႔ကိုလည္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

ဦးဖိုးက်ား (ကိုလုိနီေခတ္)

အဖ ဦးေဖ၊ အမိ ေဒၚေဒါင္းတို႔မွ သကၠရာဇ္ ၁၂၅၂ ခုႏွစ္ တန္းခူးလဆန္း ၄ ရက္ေန႔မွာ ဟသၤာတျမိဳ႕နယ္ နိဗၺာန္ရြာမွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ပုသိမ္ရာဇ၀င္၊ ေပါရာဏအဘိဓါန္၊ ျမန္မာရာဇ၀င္၊ ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္၊ ကိုယ္ေတြ႕၀တၳဳမ်ား စတဲ့ စာေပေတြကို ေရးသားျပီး ၁၃၀၄ ခုႏွစ္ တန္ခူးလျပည္႕ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ေန႕မွာ ကြယ္လြန္ပါတယ္။

ဦးအုန္းေမာင္ (ကိုလိုနီေခတ္)

ေခတ္သစ္ရုပ္ရွင္ပညာကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ “ဘားမားဖလင္း” ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီကို တည္ေထာင္ျပီး ၁၉၂၀ မွာ စာေရးဆရာ ပီမုိးနင္းရဲ႕ “ေမတၱာနဲ႕အသူရာ” ဆိုတဲ့ ၀တၳဳကို ရုပ္ရွင္အျဖစ္ ဖန္တီးရိုက္ကူးခဲ့ပါတယ္။

Tuesday, July 21, 2009

လ၀ါေခါင္

၀ါေခါင္လဟာ ျမန္မာျပကၡဒိန္ရဲ႕ ပဥၥမေျမာက္လ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလမွာ ရက္ေပါင္း ၂၉ ရက္ရွိပါတယ္။ ရာသီအေနနဲ႕က သိဟ္ရာသီျဖစ္ျပီး ရာသီရုပ္ကေတာ့ ျခေသၤ့ပါ။ ခတၱာပန္းဟာ ၀ါေခါင္လရဲ႕ ရာသီပန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလရဲ႕ နကၡတ္ကေတာ့ သရ၀ဏ္ပါ။ ၀ါေခါင္လမွာ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္တို႔ဟာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြကို စာေရးတံမဲျဖင့္ ဆြမ္းကြမ္းလွဴဒါန္းႀကပါတယ္။ ေဒသအလိုက္ က်င္းပတဲ့ ရိုးရာပြဲေတာ္ေတြကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္

၀ါေခါင္လဆန္း ၁ ရက္ေန႕မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံျမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ လက္ခ်ည္ဖြဲ႕ပြဲ
၀ါေခါင္လဆန္း ၁ ရက္ေန႕မွာ မႏၱေလးတိုင္း မင္းကြန္းဘက္မွာ က်င္းပတဲ့ ေရႊကၽြန္းပင္ နတ္ပြဲ
၀ါေခါင္လဆန္း ၁၀ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပတဲ့ မႏၱေလးတိုင္း ေတာင္ျပဳန္းဘက္မွာ က်င္းပတဲ့ ေတာင္ျပဳန္းနတ္ပြဲ
၀ါေခါင္လဆုတ္ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ မႏၱေလးတိုင္း အမရပူရဘက္မွာ က်င္းပတဲ့ ရတနာ့ဂူနတ္ပြဲ
တို႕ဟာ ထင္ရွားပါတယ္။

Monday, July 20, 2009

ဓေလ့ထံုးတမ္းက်င့္၀တ္မ်ား

လူမ်ိဳးတိုင္း ၊ ကိုးကြယ္ယံုႀကည္မွုတိုင္းမွာ လိုက္နာေစာင့္ထိန္းအပ္တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္းဆိုင္ရာ က်င့္၀တ္ေတြ ရွိပါတယ္။ ယုတၱိတန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မတန္သည္ျဖစ္ေစ ၊ မိဘဘိုးဘြား အဆက္ဆက္ လိုက္နာ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရးဆိုင္ရာက်င့္၀တ္ေတြ၊ ကိုးကြယ္ယံုႀကည္မွုဆိုင္ရာ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႕ နယ္ေျမေဒသအလုိက္ မတူညီတဲ့ ထံုးစံေတြ ရွိတတ္ႀကပါတယ္။ နယ္ေျမသစ္ကို သြားမယ္ မိတ္ေဆြသစ္ေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုေတာ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ အယူအဆ၊ သူတို႔နဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ကိုယ့္ဘက္က ဘယ္လို အျပဳအမူေတြကို ေရွာင္သင့္သလဲဆိုတာ သိထားရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။

လာအိုႏိုင္ငံ

၁။ သံဃာေတာ္ေတြဟာ အႀကည္ညိဳအခံရဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ သံဃာေတာ္ထက္ ျမင့္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္ေတာ့မွ မထိုင္ရပါဘူး။
၂။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေက်ာ္လႊားမသြားရပါဘူး။
၃။ ေခါင္းကို ကိုင္တာ မႀကိဳက္ႀကပါဘူး။
၄။ အိမ္၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းနဲ႕ တခ်ိဳ႕ေသာ စားေသာက္ဆိုင္၊ ေစ်းဆို္င္ေတြကို ၀င္မယ္ဆိုရင္ ဖိနပ္ခၽြတ္ရပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ

၁။ ထပ္တစ္ရာပန္းနဲ႕ ေဇာ္မႊားပန္းကို ဘယ္ေတာ့မွ လက္ေဆာင္ မေပးပါနဲ႕ ။
၂။ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြကို ထုပ္ပိုးတဲ့အခါ အစိမ္းေရာင္၊ အမည္းေရာင္နဲ႕ အျပာေရာင္ စကၠဴတို႔နဲ႕ ထုပ္ပိုးျခင္း မျပဳပါနဲ႕။
၃။ ေရႊေရာင္နဲ႕ အ၀ါေရာင္ဟာ ထုိင္းလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ေတာ္၀င္အေရာင္ျဖစ္ပါတယ္။
၄။ ထိုင္း -တရုတ္ လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ကို လက္ေဆာင္ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အနီေရာင္စကၠဴကိုသာ သံုးပါ။

တရုတ္

၁။ လက္ဟန္ေျခဟန္ေတြကို မသံုးပါနဲ႕။ ဒီအျပဳအမူဟာ အိမ္ရွင္ကို စိတ္ေသာက ေရာက္ေစတယ္လို႔ တရုတ္ေတြက ယံုႀကည္ႀကပါတယ္။
၂။ အစာစားေနစဥ္ လုပ္ငန္းကိစၥ မေျပာမိပါေစနဲ႕။
၃။ ပန္းကန္လံုးေပၚမွာ တူကို ကန္႔လန္႕ တင္မထားမိပါေစနဲ႕။ ပန္းကန္လံုးထဲမွာပဲ ထားပါ။
၄။ တစ္စံုတစ္ရာကို ညႊန္ျပဖို႔အတြက္ လက္ညွိဳးကို မသံုးပါနဲ႕။ လိုအပ္ရင္ လက္၀ါးကို အသံုးျပဳပါ။


တရုတ္လူမ်ိဳးေတြကို လက္ေဆာင္ေပးတဲ့အခါ ေအာက္ပါအေရာင္ေတြ၊ ပစၥည္းေတြကို ေရွာင္ပါ။

အျဖဴေရာင္ ၊ အျပာေရာင္ ၊ အမည္းေရာင္
တိုင္ကပ္နာရီ၊ စားပြဲတင္နာရီ
ေကာက္ရိုးဖိနပ္
ခ်ည္ခင္စြပ္ငွက္ သို႔မဟုတ္ ႀကိဳးႀကာငွက္
လက္ကိုင္ပ၀ါ

ဖိလစ္ပိုင္

လက္တစ္ေခ်ာင္းတည္းနဲ႕ လူကိုေခၚရင္ အဖမ္းခံရႏိုင္ပါတယ္။

ေဂ်ာ္ဒန္

အိမ္တစ္အိမ္ကို အလည္ေရာက္လို႔ ကိုယ္က အဲဒီအိမ္က ပရိေဘာဂပစၥည္းတစ္ခုခုကို ခ်ီးက်ဴး မိတယ္ဆိုပါေတာ့။ သူတို႕က ကိုယ္ခ်ီးမြမ္းလိုက္တဲ့ ပရိေဘာဂပစၥည္းကို ကိုယ့္ကို ေပးတဲ့အခါ ျငင္းလိုက္ရင္ ရိုင္းရာက်ပါတယ္။

ကေနဒါ

ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္နဲ႕ ခ်ိန္းဆိုထားခဲ့ရင္ လူနာဟာ ခ်ိန္းထားတဲ့အခ်ိန္ထက္ ၁၀ မိနစ္ေစာျပီးေရာက္ရပါတယ္။ ဆရာ၀န္ကေတာ့ ခ်ိန္းဆိုခ်ိန္ထက္ မိနစ္ ၃၀ နဲ႕ မိနစ္ ၅၀ ခန္႕အထိ ေနာက္က်တတ္ပါတယ္။

ပါတီပြဲတစ္ခုကို တက္ေရာက္မယ္ဆိုရင္ က်င္းပမယ့္အခ်ိန္ထက္ ၁၀ မိနစ္ထက္ ေစာျပီး မသြားရသလို မိနစ္ ၃၀ ထက္ ေနာက္က်ျပီးလည္း မေရာက္ရပါဘူး။

လက္လွမ္းမီသေလာက္ မွ်ေ၀ထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ အေႀကာင္းအရာေတြကေတာ့ စာေလးမွာ စိုးတာေႀကာင့္ မေဖာ္ျပဘဲ ခ်န္ထားခဲ့ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဓေလ့ထံုးတမ္း က်င့္၀တ္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ျပသြားဖို႔ ရွိပါတယ္။

Sunday, July 19, 2009

စံျပဳအပ္သူမ်ား(၁)

မကၡရာမင္းသားႀကီး

ပထမဦးဆံုး အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓါန္ကို ျပဳစုေရးသားခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၃၃ မွာ အဘိဓါန္ျပဳစုေရး လုပ္ငန္းကို စတင္ျပီး ၁၈၄၁ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားျမိဳ႕မွာ အဘိဓါန္ကို ပံုႏွိပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။


ေယာမင္းႀကီး ဦးဖိိုးလွိုင္

ျမန္မာျပည္မွာ သိပၸံစာေပကို ပထမဆံုး ေရးသားခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ထင္ရွားလာမယ့္ ၀ိဇၨာ၊ သိပၸံ ပညာဆိုင္ရာ က်မ္းေပါင္း ၁၄ က်မ္းမွ် ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ဦးဖိုးလွိဳင္ ေရးသားခဲ့တဲ့ ဥတုေဘာဇန သဂၤဟက်မ္း ဟာ ပထမဆံုး သိပၸံစာေပ အျဖစ္ ထင္ရွားပါတယ္။

ေဒါက္တာ ေရွာလူး

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားထဲမွ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာကို အစျပဳခဲ့သူပါ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ သိပၸံဘာသာရပ္မ်ားနဲ႕ ေဆးပညာမ်ားကို ဆည္းပူးတတ္ေျမာက္ခဲ့ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး ကုသေပးခဲ့တဲ့ လက္ဦးဆရာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚဦးဇြန္း

လူအိုမ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့တဲ့ လူမွု၀န္ထမ္း အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ပါတယ္။ မင္းကြန္းလူအိုရံုကို စတင္တည္ေထာင္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

စံျပဳအပ္သူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေဖာ္ျပသြားဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ေရးသားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး အမွားအယြင္း တစ္စံုတစ္ရာ ေတြ႕ရင္ ေထာက္ျပဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။

တကၠသီလာ

တကၠသီလာဆိုတဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္ဟာ ဂႏၶာရတိုင္း (ယခု ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ) ရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းမွာ တည္ရွိပါတယ္။ အေရွ႕ဘက္ အိႏၵိယ၊ အေနာက္ဘက္ ဂရိနဲ႕ ေရာမ၊ ေတာင္ဘက္ ပါရွား(ယခု အီရန္) ၊ ေျမာက္ဘက္ တရုတ္ျပည္တို႕မွ ပညာရပ္မ်ိဳးစံုတို႔ စုေ၀းရာေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶမပြင့္မီနဲ႕ ဗုဒၶပြင့္ဆဲ ေခတ္တို႔မွာ ပညာရွာေက်ာင္းသားတို႔ ပညာရွာမွီးရာေနရာတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

Saturday, July 18, 2009

ကြန္ျမဴနစ္စနစ္

ကြန္ျမဴနစ္စနစ္(Communism) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ လက္တင္ဘာသာစကား Communis ကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ Communis ဆိုတာ အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင့္ Common ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါပဲ။ ဘံုစနစ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

သာတူညီမွ်မွုကို ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ဘံု ပိုင္ဆိုင္မွုစနစ္ကို လိုလားသူေတြက စတင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ႀကတာပါ။ သူတို႔က လူတန္းစားဆိုတာမရွိဘူး၊ အစိုးရဆိုတာ မလိုအပ္ဘူး၊ လူသားအားလံုး တန္းတူ အခြင့္အေရး ရွိသင့္တယ္၊ အညီအမွ် ပိုင္ဆိုင္သင့္တယ္လို႔ ယံုႀကည္သူေတြပါ။

ဥပမာ- စက္ရံုတစ္ရံုမွာ ပိုင္ရွင္၊ အလုပ္သမား စသည္ျဖင့္ မခြဲျခားသင့္ဘူး၊ ဒီစက္ရံုမွာ အလုပ္လုပ္သူတိုင္း စက္ရံုအတြက္ ညီတူညီမွ် အလုပ္လုပ္ႀကမယ္၊ ရလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ကိုလည္း အတူတူ ခြဲေ၀ခံစားမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ိဳးပါ။

အလားတူပဲ ျပည္သူအားလံုး တိုင္းျပည္အတြက္ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ႀကမယ္၊ ျပီးေတာ့ တိုင္းျပည္အတြက္ လူတိုင္းမွာ ဆံုးျဖတ္ႏို္င္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တကယ့္ႏိုင္ငံေရးသိပၸံမွာေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ဆိုတာ တစ္ပါတီစနစ္နဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ ႏိုင္ငံေတြကို ေခၚဆိုပါတယ္။

တိုင္းျပည္အလိုက္ ၊ လူမ်ိဳးအလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုမတူညီတာေႀကာင့္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားသြားပါတယ္။

ေလ့လာမိသေလာက္ေတာ့

Left communism

Council communism

Anarchist communism

Religious communism

Christian communism

Eurocommunism

World communism

Stateless communism

ဆိုျပီး ကြဲသြားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။


ဘယ္အရာမဆို အေကာင္းနဲ႔အဆိုး ဒြန္တဲြေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြမွာလည္း ျပည္႔စံုေကာင္းမြန္တဲ့ စနစ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားျပီး ဆိုးက်ိဳးနည္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္အျဖစ္ လူအမ်ားက လက္ခံထားႀကပါတယ္။

နာေတာ္မူဘုရား ပန္ေလွ်ာက္ႀကား

ေဘးအႏၱရာယ္္အသြယ္သြယ္တို႔မွ
အကာအကြယ္ရဖို႔ ဆုေတာင္းေသာသူအျဖစ္ထက္
ေဘးအႏၱရာယ္တို႔ကို ရင္ဆိုင္ရာတြင္
မေႀကာက္မရြံ႕သည္႔စိတ္ကိုသာ ေပးသနားေတာ္မူပါ။

ေ၀ဒနာတို႔၏ နာက်င္ျခင္းမွ
သက္သာရာရေစဖုိ႔ ေတာင္းခံေသာသူူအျဖစ္ထက္
ထိုေ၀ဒနာတို႔ကို ေက်ာ္လြန္ေအာင္ႏိုင္သည္႔
ႏွလံုးသားကိုသာ ေပးသနားေတာ္မူပါ။

ဘ၀တိုက္ပြဲမ်ားတြင္
ကိုးကြယ္အားထားရာ ရွာေဖြေသာသူအျဖစ္ထက္
ကိုယ့္ခြန္ကိုယ့္အားကိုသာ
အားျပဳသည္႔သူအျဖစ္ကို ေပးသနားေတာ္မူပါ။

စိုးရိမ္ေႀကာက္ရြံ႕ဖြယ္တို႔မွ
ကင္းလြတ္ေစရန္ ေတာင္းပန္အသနားခံေသာသူအျဖစ္ထက္
ထိုစုိးရိမ္ေႀကာက္ရြံ႕ဖြယ္တို႔မွ လြတ္ေျမာက္မွုအတြက္
ခံႏိုင္စြမ္းရွိမွုကိုသာ ေပးသနားေတာ္မူပါ။

သတၱိနည္း၍ သူရဲေဘာေႀကာင္ေသာသူအျဖစ္မွ လြတ္ကင္းခြင့္ေပး၍
ကၽြႏ္ုပ္၏ ေအာင္ျမင္ျခင္းတို႔တြင္ အရွင္၏ ကရုဏာအစံုကို ခံစားရ၍
ကၽြႏု္ပ္၏ လိုအပ္ခၽြတ္ယြင္း မေအာင္ျမင္မွုတို႔တြင္မူ
အရွင္၏ လက္အစံုကို မွီခိုဆြဲကို္င္ခြင့္ ေပးသနားေတာ္မူပါ။

ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုး
ေမာင္မ်ိဳးညြန္႔ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
(တဂိုး စာႏုယဥ္မွ)

Monday, July 13, 2009

ေခါင္းေဆာင္မွုပံုစံ (၇) မ်ိဳး

၁။ Authoritarian


ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးက လူထုကို ဘာေတြလုပ္ပါ၊ ဘယ္လုိလုပ္ပါလို႔ အမိန္႔ေပးတတ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္စရာ ကိစၥေတြကိုလည္း သူတစ္ဦးတည္း သေဘာနဲ႔ပဲ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ လူထုက သူေျပာတာ၊ သူဆံုးျဖတ္တာေတြကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးက သူ႔လက္ေအာက္ ၀န္ထမ္းေတြကိုလည္း မယံုႀကည္ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ တျခားသူေတြရဲ႕ အယူအဆ သေဘာထားေတြကို လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ေမးေလ့ မရွိပါဘူး။

ေကာင္းက်ိဳး---- အေရးေပၚကိစၥေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အခါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ခ်မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဆုိးက်ိဳး------- ျပည္သူေတြမွာ မိမိတို႔အတြက္ မိမိတို႔ဘာသာ ေတြးေခၚစဥ္းစားခြင့္၊ ေလ့လာ ဆည္းပူး သင္ယူခြင့္ ဆံုးရွံုးရပါတယ္။

၂။ Bureaucratic

ဒီေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ခ်မွတ္ထားတဲ့ စညး္မ်ဥ္းစည္းကမ္္း မူ၀ါဒေတြ အတိုင္းပဲ လုပ္ပါတယ္။ အေႀကာင္းကိစၥ တစ္ခုအတြက္ အဆင္သင့္ေရးဆြဲခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ ရွိမေနဘူးဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ အထက္ကလူ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ထက္ အရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သြားသူ ကို ေမးျမန္းေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးက ရဲအရာရွိနဲ႔ ပိုျပီး တူပါတယ္။ သူတို႔က တျခားသူေတြကိုလည္း ခ်မွတ္ျပီးသား စည္းကမ္းကို တိတိက်က် လိုက္နာေအာင္ ျပဳမူေလ့ ရွိပါတယ္။

ေကာင္းက်ိဳး----- ဒီလုိ ေခါင္းေဆာင္မွုမ်ိဳးကေတာ့ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ အလုပ္လုပ္လိုသူေတြအတြက္
ေကာင္းပါတယ္တဲ့။

ဆုိးက်ိဳး--------- အသစ္အဆန္းေတြ တီထြင္ဖို႔ ၊ ဖန္တီးျပဳျပင္ဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ အရာရာဟာ ေျပာင္းလဲဖို႔ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး ယူရပါတယ္။

၃။ Democratic

ဒီေခါင္းေဆာင္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ေနရာမွာ အားလံုးပါ၀င္ စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကို ေပးပါတယ္။ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကို မိမိတို႔ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို သိေစပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ငယ္သားေတြ သိခ်င္တာ တတ္ခ်င္တာေတြရွိရင္လည္း သူ(ေခါင္းေဆာင္) တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကူညီပါတယ္။ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ သူတို႕ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မွု ပန္းတိုင္ကို မိမိတို႔ဘာသာ ဖန္တီးႏိုင္တာေႀကာင့္ အလုပ္ကို ပိုျပီး တန္ဖိုးထားတတ္လာပါတယ္။

ေကာင္းက်ိဳး----- လက္ေအာက္ငယ္သားေတြဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ျပီး စိတ္အားတက္လာပါတယ္။ အလုပ္ကို ေကာင္းသည္ထက္ေကာင္းေအာင္ စဥ္းစားေတြးေခၚ လုပ္ကိုင္လာတတ္ပါတယ္။

ဆုိးက်ိဳး-------- လူတိုင္းလူတိုင္း ပါ၀င္ေဆြးေႏြးတဲ့အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ရဖို႔ အခ်ိန္ေပးရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီပံုစံနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ကသိကေအာက္ ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္မွုပံုစံနဲ႕ ေအာင္ျမင္မွုရဖို႔ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။

၄။ Laissez-Faire

ဒီလိုေခါင္းေဆာင္ကိုေတာ့ hands-off လုိ႕လည္း ေခၚပါတယ္။ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကို ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ေစပါတယ္၊ ကိုယ့္ေအာင္ျမင္မွုကို ကိုယ္ဖန္တီးေစ္ပါတယ္၊ ျပႆနာတစ္စံု တစ္ရာျဖစ္လာရင္လည္း ငယ္သားေတြကပဲ ေျဖရွင္း္ရပါတယ္။

ေကာင္းက်ိဳး----လုပ္ငန္းကို မိမိဘာသာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မွုလည္း ပိုမိုရရွိႏိုင္ပါတယ္။

ဆိိုးက်ိဳး------ျပႆနာျဖစ္လာရင္ ေျဖရွင္းဖို႔ ခက္ပါတယ္။ ျပႆနာလည္း ပိုျပီး ႀကီးထြားလာ ႏိုင္ပါတယ္။

၅။ Charismatic

ဒီေခါင္းေဆာင္က အလြန္ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းျပီး စကားေျပာေကာင္းသူ တစ္ေယာက္ပါ။ လူေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ လူေတြက သူတို႕ရဲ႕ နွုတ္ထြက္စကား၊ အမူအရာေတြကို ႀကည္႔ျပီး သင္ယူေလ့လာပါတယ္။ အတုယူလိုက္နာပါတယ္။

ေကာင္းက်ိဳး----လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကို စိတ္အားတက္လာေအာင္ တိုက္တြန္းႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။

ဆိုးက်ိဳး----ငယ္သားေတြက ေခါင္းေဆာင္ကို မွီခိုအားထား ယံုႀကည္လြန္းတာေႀကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ နွုတ္ထြက္သြားခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းစြမ္းရည္ေတြ က်ဆင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။




၆။ People-oriented


ဒီေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးက လုပ္ငန္းထဲမွာရွိတဲ့ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကိုပဲ အဓိကထား အာရံုစိုက္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ တုိးတက္ေအာင္ ၊ မိမိေအာင္ျမင္မွုကို မိမိကိုယ္တိုင္ ဖန္တီး ရရွိႏိုင္ေအာင္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ကူညီပါတယ္။


ေကာင္းက်ိဳး-------- ေကာင္းမြန္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ ၀န္းက်င္တစ္ခုကို တည္ေထာင္ႏိုင္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေခါင္းေဆာင္ဟာ သူတို႔ လိုအပ္တာကို ပံ့ပိုး ကူညီတယ္၊ သူတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္လို႕ ခံစားရပါတယ္။

ဆုိးက်ိဳး------------ ႀကာလာရင္ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေအာင္ျမင္မွုဆိုတာကို ေမ့သြားႏိုင္ပါတယ္။

၇။ Task-oriented

ဒီေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ အလုပ္ျပီးဖို႕၊လုပ္ငန္းေကာင္းမြန္ဖို႔ကိုပဲ အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္က လုပ္ငန္းအတြက္ သူကိုယ္တိုင္ အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ပါတယ္၊ ၀န္ထမ္းေတြကို စည္းရံုးပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ ၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာကို အျပီးလုပ္ဆုိတဲ့ တာ၀န္ေတြ ေပးတတ္ပါတယ္။

ေကာင္းက်ိဳး------------- အလုပ္ျပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ အလုပ္ေတြအားလံုး ေသေသသပ္သပ္နဲ႔ အစီအစဥ္တက်ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ဆုိးက်ိဳး------------------ ၀န္ထမ္းေတြက ေခါင္းေဆာင္ဟာ သူတို႔ကို အသိအမွတ္ မျပဳဘူး၊ အေထာက္အပံ့ မေပးဘူးလို႔ ခံစားရပါတယ္။

Saturday, July 11, 2009

မိမာယာ

မင္းရဲ႕အေႀကာင္းေတြကို လြယ္လြယ္နဲ႔ သိမွာစိုးလို႔
မင္း ကိုယ့္ကို လွည္႕စားတယ္ေပါ့
မင္းရဲ႕ မ်က္ရည္ေတြကို ဖံုးကြယ္ဖို႕
ရယ္ေမာသံေလးေတြနဲ႕ ကိုယ့္မ်က္လံုးကို ကန္းေစတယ္
မင္းရဲ႕ အတတ္ပညာကို ကိုယ္သိပါတယ္
မင္းေျပာရမယ့္စကားကို မင္း ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာဘူး။

မင္းကို တန္ဖိုးမထားမွာစိုးလို႕
နညး္ေပါင္းရာေထာင္နဲ႔ မင္း ကိုယ့္ကိုေရွာင္တယ္
မင္းကို လူေတြႀကားထဲမွာ ေရာသြားမွာစိုးလို႔
မင္း ေဘးမွာ ထြက္ရပ္ေနတယ္
မင္းရဲ႕အတတ္ပညာကို ကိုယ္သိပါတယ္
မင္းေလွ်ာက္ရမယ့္လမ္းကို
မင္း ဘယ္ေတာ့မွ မေလွ်ာက္ဘူး။

မင္းရဲ႕ေတာင္းဆုိမွုေတြဟာ တျခားသူေတြထက္ ပိုတယ္
ဒါေႀကာင့္ မင္းက တိတ္ဆိတ္ေနတယ္
ပရိယာယ္ႀကြယ္၀တဲ့ ဥေပကၡာျပဳဟန္ေလးေတြနဲ႕
ကိုယ့္လက္ေဆာင္ေတြကုိ ျငင္းပယ္တယ္
မင္းရဲ႕အတတ္ပညာကို ကိုယ္သိပါတယ္
မင္းရယူရမယ့္အရာကို
မင္းဘယ္ေတာ့မွ ယူမွာ မဟုတ္ပါဘူး။


ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုး

မိုးမိုး(အင္းလ်ား) ဘာသာျပန္ဆိုသည္။

Sunday, July 5, 2009

ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိကရဲ႕ စကားေတြကို မွ်ေ၀ေပးလိုက္ပါတယ္။

You will receive a body. You may like it or hate it but it will be yours for the entire period of this time around.

You will learn lessons. You are enrolled in a full time informal school called called life. Each day in this school you will have the opportunity to learn lessons. You may like the lessons or think them irrelevant or stupid.

There are no mistakes, only lessons. Growth is a process of trial and error, experimentation. The failed experiments are such as a part of the process as the experiments of that ultimately works.

A lesson is repeated until learned. A lesson will be presented to you in various forms until you have learned it. Whem you have learned it you can then go on to the next lessons.

Learning lessons doesn’t end.There is no part of life that does not contain its lessons. If you are alive there are lessons to be learned .

Others are merely mirrors of you. You can not love or hate something about another person unless it reflects to you something you love or hate it yourself.

What you make to your life is up to you. You have all the tools and resources you need, what you need, what you do with them is up to you. The choice is yours.

Your answers life inside you. The answers to your life’s questions lie inside you. All you need to do is look, listen and trust.

ံမဂၤလာပါ

လာလည္သူအားလံုး စိတ္ခ်မ္းသာႀကပါေစ။